Uykuda Altını Islatma

15 Mart 2013 Devamı

Uykuda altını ıslatma neden olur?

Uykuda altını ıslatma süreklilik gösteriyor ise bir uyku hastalığı olarak kabul edilir. Uykuda idrar kaçırma hastalığında, beş yaşından sonra uykuda tekrarlayıcı istem dışı işeme haftada en az iki kez olur. Bir çocuk ardışık altı ay boyunca tamamen hiç kuru kalmamışsa bu durum’’ birincil’’ idrar kaçırma olarak değerlendirilir. Önceden ardışık altı ay boyunca kuru olan bir çocuk ya da erişkin en az üç aylık dönem süresince en az haftada iki kez altını ıslatıyorsa ‘’ikincil’’ idrar kaçırma olarak değerlendirilir. Birincil ve ikincil idrar kaçırma, uykuda işeme ortak bulgusunu paylaşmasına rağmen bunların, farklı nedenleri olan iki ayrı durum olduğu bilinmektedir.

Uyanıklıkta istem dışı işeme uykuda idrar kaçırma ile ilişkili olabilir ve eğer mevcutsa sıklıkla böbrek veya mesane ile ilgili hastalıklara işaret eder. Psikososyal sorunlar göreceli olarak nadir bir sebep olarak kabul edilir. Birincil uykuda idrar kaçırma, dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu olan ve düzensiz ailelerde yaşayan çocuklarda daha sık görülür. İkincil uykuda idrar kaçırma ise yakın zamanda ebeveyn boşanması, fiziksel veya cinsel suistimal ya da ihmal edilme gibi ciddi psikososyal stres yaşayan çocuklarda daha sık görülür.

Uykuda idrar kaçırma çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu ile ilişkili olarak ortaya çıkabilir. Uykuda sara nöbeti, idrar kaçırmaya neden olabilir. Tüm yaşlardaki çocuklarda birincil uykuda idrar kaçırma 3:2 oranında erkek çocuklarda kızlara göre daha sık görülür. Birincil uykuda idrar kaçırması olan çocuklarda kendiliğinden şifa oranı yaklaşık yılda %15’dir. Uykuda idrar kaçırma bakım evlerinde kalan yaşlı erişkinlerde, kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir.

Birincil uykuda idrar kaçırma, bireyin mesaneden gelen uyarılara karşın uykudan uyanamaması ya da mesane kasılmalarını engelleyememesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. İkincil uykuda idrar kaçırma ise aşağıdaki tanımlanabilir problemlerin herhangi biri sonucunda ortaya çıkabilir ya da bunlarla ilişkili olabilir:

idrarı yoğunlaştırmada güçlük, örn. Şeker hastalığı
kahve, ya da idrar söktürücü kullanımı sonucu artmış idrar üretimi
idrar yolu enfeksiyonu, hassas idrar torbası, idrar yollarında doğumsal bozukluklar
Uzun süreli kabızlık
İdrar torbası hastalıkları
Uyku apne sendromu
psikososyal stres yaratıcılar, örn. ebeveyn boşanması, ihmal edilme, fiziksel ya da cinsel suistimal ve bakım kurumuna yerleştirilme.

Birincil uykuda idrar kaçırma kaltımsal olabilir. Sıklıkla birincil idrar kaçırması olan çocuğun ebeveynlerinde, kardeşlerinde ya da diğer akrabalarında idrar kaçırma oranı yüksektir. Yakın zamanda yapılan çalışmalar uykuda idrar kaçırmanın farklı ailelerde kromozom 22q, 13q ve 12q bölgeleriyle bağlantı olduğunu göstermiştir.
İkincil uykuda idrar kaçırma herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir.
İşeme, yenidoğanlarda 18 aya kadar, uyku ve uyanıklıkta olan omurilik kaynaklı bir reflekstir. Çocuk 18 ay ve 3 yaş arasında önce uyanıklıkta, ilerleyen yaşlarda ise uykuda olmak üzere mesane dolu iken işemeyi erteleyebilir. Bu yeteneğin hangi yaşta kazanılacağının esas belirleyicisi gelişimsel olgunlaşmadır. Bu problem beş yaşında öteye uzarsa birincil uykuda idrar kaçırması olarak adlandırılır. Kendiliğinden şifa oranı, gelişim ile paralel olarak her yıl için %15’dir.
Uykuda idrar kaçırmanın en önemli sonucu çocuğun özgüveni üzerine olumsuz etkisidir. Bu sonucun gelişiminin önemli bir belirleyicisi, ailenin bu durumla ne kadar ilgilendiğidir.
Uykuda idrar kaçırma hastalığı, gece idrar torbası kapasitesi ile uykudaki idrar üretimi arasındaki uyumsuzluk ve aynı zamanda idrar torbasından gelen doluluk hissine karşı uyanmada güçlük ile sonuçlanan bir uyku hastalığıdır. Tedavisi, hangi tipte olduğuna göre değişir. Birincil tipinde ilaç tedavisi uygulanır.

Prof. Dr. Derya Karadeniz
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Nöroloji Anabilim Dalı
Uyku Bozuklukları Birimi Yöneticisi
Hakkı Yeten Cad.
Unimed İşmerkezi
No:19, Kat 3
0212 2349152