Serebral Palsi-Beyin Felci

Serebral Palsi, Beynin, Oluşumundan Başlayarak Uzun Süreli Gelişim Sürecinde Yani Doğum Öncesinde, Doğum Sırasında Veya Sonrasında Hasar Görmesi Sonucu Ortaya Çıkar.İlerleyici Olmayan, Hareket Ve Sinir Sisteminin Değişik Derecelerde Bozuklukları İle Seyreden Bir Sorundur. Çocuğun Zihinsel Ve Hareket Gelişiminde Bozulma, Epilepsi, Davranış Ve Konuşma Problemleri, Görme-İşitme Sorunları En Bilinen Sonuçlarıdır.

Nedenleri Çok Çeşitlidir. Doğuştan (Konjenital) Olabileceği Gibi Mikrobik Olaylar, Oksijen Eksikliği Veya Yetersizliği, Doğum Travması Ve Beyin İçine Olan Kanamalar En Önemli Nedenleridir. Özellikle Doğum Ağırlığı 1000 Gr ın Altında Olan Prematür Bebeklerde İse Daha Sık Gözlenmektedir. Bebeklerde Hiperbilirubinemi Olarak İfade Ettiğimiz Yüksek Sarılık Düzeyi Beyine Zarar Verip Serebral Palsiye Yol Açabilir.

Çocuğun Gelişimsel Gecikmesi Ve Anormal Kas Direnci Erken Tanıda Uyarıcıdır.

Beyin Felcinde Hareket Ve Postür Bozukluklarının Yanında Epilepsi, Konuşma Bozuklukları, Görme-İşitme Kusuru, Duyu Ve Ağrı İle İlgili Algılama Bozuklukları, Zihinsel Gerilik, Bilişsel Ve Davranış Anomalileri Gibi Nörolojik Problemler Yakından İzleme Ve Tedaviyi Gerektirir.

“PREMATÜRELİK , DÜŞÜK DOĞUM TARTISI BAŞLICA RİSK FAKTÖRÜ”

Bu Sorun Sıklıkla Düşük Doğum Tartısı, Prematürite, İntrauterin Gelişme Geriliği, Çoğul Gebelik, Plasental Anomaliler Gibi Risk Faktörleri İle Birlikte Ortaya Çıktığı İçin Riskli Gebelikler Ve Doğumu Takibende Bebekler Çok Yakın İzlenmelidir. Çünkü Erken Tanılandırma İle Bebeğin Tedavisi Ve Gelişebilecek Sorunların Önlenmesine Yönelik Erken Tedbirler Sözkonusu Olabilecektir.

Beyin Zedelenmesi Yaşamış Çocukların % 20-30nu Spastik Felçli Çocuklar Oluşturur. Etkilenen Vücut Yarısında Hareketler Azalmıştır. Hastaların Yaklaşık Olarak Yarısında İse Epilepsi Görülür. Spastik Hemiplejik Hastaların Bir Kısmında İse Zihinsel Geriliğide İçeren Bilişsel Bozukluklar Vardır Bazı Hastalarda Sadece Bacakların Etkilendiği Spastik Felç Görülür. Emekleme Sırasında, Kollarını Normal Hareket Ettirirken Bacaklarını Sürüklemeleri En Önemli İpucudur (Komando Sürünmesi).

BAŞ KONTROLÜNE DİKKAT!

Hastaların % 10-15i İse Kol Ve Bacakların Tamamen Etkilendiği Spastik Çocuklardır Ve. Serebral Palsinin En Ağır Şeklidir. Beyindeki Bazı Merkezlerin Hasarı Sonucu Yutma Problemleri Ve Aspirasyon Pnömonilerine Sık Rastlanılır.. Eğer Bebek Yaşına Göre Gevşekse, Baş Kontrolü Zayıf İse Mutlaka Serebral Palsi Yönünden Dikkatli Olunmalıdır.

KONUŞMA VE İŞİTME BOZUKLUKLARI VARDIR

Serebral Palsili Çocuklarda Daha Sonra Başka Problemler De Ortaya Çıkar.

SP lilerin %25-40ında Görme İle İlgili Bozukluklar Vardır. %10 unda İse Ağır Görme Bozuklukları Saptanır.

Ayrıca Beslenme Yetersizliği Nedeni İle Gelişme Geriliği, Vitamin Eksiklikleri Ve Kabızlık Sorunları İle Sık Karşılaşılır. Hastalarda Hem Algılamada Hem İfade Etmede Bozukluk Vardır. Davranış Ve Psikiyatrik Problemlere Her Yaşta Rastlanabilmektedir.

Anksiyete Ve Depresyon, İletişim Problemleri, Ağır Hiperaktivite Ve Otizm Saptanmıştır. Hareketsizliğe Bağlı Kemik Yapısı Ve Şeklinde Bozulmalar, Omurgaların Yapısında Eğrilmeler Önemli Ve Hayat Kalitesini Etkileyen Problemlerdir.

Yapılan Araştırmalarda Yürümenin Olup Olmayacağı Hakkında Bazı Motor Noktalar Belirlenmiştir. Bebeklerde Doğumla Beraber Gözlemeye Başladığımız İlkel Reflekslerin, Kaybolması Gerektiği Yaşta Halen Devam Etmesinin, 2 Yaşına Kadar Oturmanın Gecikmesinin, Yürümenin Gecikeceğinin Habercisi Olduğunu, 3 Yaşına Kadar Çocuğun Oturamıyor Olması Durumunda İse Yürümenin Olmayacağının İşareti Olduğu İleri Sürülmüştür.

SEREBRAL PALSİ VE EPİLEPSİ

Epilepsi, SP lilerin % 15-90 unda Görülmektedir. Hastanın Sık Nöbet Geçirmesi (Havale) Bilişsel Fonksiyonlarında Azalmaya, Öğrenme Ve Konuşma Güçlüğünün Ağırlaşmasına Neden Olabilir. Bu Nedenle Nöbetlerin Mutlaka Kontrol Altına Alınması Gereklidir.

TANI NASIL KONUR?

Neonatoloji Uzmanları, Pediatristler Ve Çocuk Nörologları Tarafından Değerlendirme Yapılmalıdır.. Ağır Vakalar Dışında Genellikle 6. Aydan Önce Tanı Konması Zordur. Anormal Kas Tonusu, İlkel Reflekslerin Devam Etmesi, Belli Başlı Motor Gelişmelerin Olmaması (Baş Tutma, Oturma Gibi ) Erken Uyarıcı Olabilir.

Erken Tanı Çok Önemlidir.Çünkü Bu Hastalıkların Bir Kısmı Tedavi Edilebilir

Ayrıca Prognoz Hakkında Aileye Tam Bilgi Vermek Gereklidir.

Tedavi

SP Tedavisi, Hasta İle Birlikte Ailesini De İçine Alan, Önce Motivasyonla Başlayan Ve Ömürboyu Süren Çalışmayı Gerektiren Bir Ekip İşidir. Bu Ekipte Pediatristin Yanısıra Çocuk Nörolojisi Uzmanı, Fizik Tedavi Uzmanı, Fizyoterapist, Konuşma Terapisti, Davranış Terapisti, Uğraşı Terapisti, Özel Eğitimci, Psikolog Ve Gerektiğinde Ortopedist, , Oftalmolojist Ve KBB Uzmanı Yer Alır.

Tedavide Amaçlarımız;

. Ailenin Eğitimi

. Hastanın Sosyal Hayata Hazırlanması Ve Bağımsız Olmasının Hedeflenmesi

. Hayat Kalitesinin Arttırılması

. Motor Fonksiyonların Arttırılması

. Deformitelerin Önlenmesi

. Ağrıların Azaltılması dır.

Fizyoterapi, Özellikle İlk 3 Yaşta Kas Kontraktürlerinin Ve Eklem Açılanmalarının Önlenmesi, Deformitelerin Düzeltilmesi Ve Kasların Güçlendirilmesi İçin Yapılır. Çocuğun Ve Ailesinin Aktif Olarak Katılması Şarttır.

Uğraşı Terapisi, Özellikle Günlük Aktivitelerin Kendi Kendine Yapılabilmesi Amacıyla Motor Aktivitelerin Gelişmesini Sağlar (Giyinmek, Beslenmek, Temizlenmek Yazmak, Çizmek Gibi ).

Kaslardaki Gerginliğin Azaltılması Veya Giderilmesi Çin Kullanılan Botilinum Toksini Tedavisi, Özelliklebacak Yüzeyel Kaslarına Kolay Uygulanabilir. Fizyoterapi İle Kombine Edildiğinde Yararlı Sonuçlarını Görmekteyiz. Spastik Hastalarda Ayrıca Topuktaki Gergin Aşil Tendonu Cerrahi Olarak Serbestleştirilebilmektedir.

Bu Yaygın Tedavilerin Dışında Alternatif Yada Destek Tedavileri Olarak Nitelendirilen Tedavilerde Vardır:

Hiperbarik Oksijen Tedavisi; Yararlarını Gösterecek Yeterli Çalışma Yoktur. Ayrıca Yan Etkileri Vardır. Şiddetli Kulak Ağrısı Ve Kulak Zarı Yırtılması, Kulakta Kanama, Nömotoraks Ve Nöbete Neden Olabilmektedir.

Akupunktur Tedavisi; Spazmların Azaltılması İçin Yararlı Olabilir .

Hastalara Beslenme Desteği, Barsak Hijyeni, Sıvı Miktarının Ve Lifli Yiyecek Miktarının Arttırılması, Vitamin Ve Mineral Desteği Önemlidir.

Bilişsel Fonsiyonların, Konuşmanın Gelişmesi Ve Sosyalleşme İçin Özel Eğitim Okullarında Eğitim Görmelidirler. Ailenin Bu Konuda Bilgilendirilmesi Ve Eğitilmesi Son Derece Önemlidir.

Kategori: Prof.Dr.Serap Uysal, Yazarlar