Güçlü bağışıklığın sırrı

Birçok çalışma, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde beslenmenin, fiziksel aktivitenin ve kilo kontrolünün etkin olduğunu gösteriyor. Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Banu Çaycı, yetersiz uyku, stres gibi olumsuzlukların da bağışıklık sistemini zayıflattığını söyledi. Vitamin ve minerallerin bağışıklık sistemini destekleyen besin öğeleri olduğunu vurgulayan Prof. Çaycı, hangi vitaminin ne işe yaradığı ve bağışıklığı nasıl güçlendirdiği hakkında şu bilgileri verdi:

Vitamin A: Retinol veya beta-karoten bağışıklık sistemini destekleyen bir vitamindir. Solunum ve mide-bağırsak sistemindeki mukozal yüzeylerinin bütünlüğünü koruyan A vitamini, antikor ve beyaz küre sayısını artırır. Görme fonksiyonu için gereklidir, büyüme, üreme, kemik ve diş gelişimde etkilidir, cildin, tırnakların ve saçların sağlıklı kalmasını sağlar. Antioksidan özelliğinden dolayı kalp hastalıkları ve kanserden korur.

A VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Balıkyağı, karaciğer, tereyağı, krema, peynir, yumurta sarısı en önemli kaynaklardır. Sonradan A vitaminine dönüşecek olan Beta Karoten ve diğer karotenoidler ise yeşil yapraklı ve sarı sebzelerde, tahıllarda bulunur. Bir insan günde ortalama 800 mg. A vitamini tüketmelidir. Sigara içiyor, alkol tüketiyorsanız veya protein içeriği oldukça yüksek bir beslenme düzeniniz varsa A vitamini ihtiyacınız artacaktır.

E vitamini: Sağlıklı bir bağışıklık sistemi için her gün düzenli alınması gereken bir vitamindir. Antikorları üreten B lenfositlerinin sayılarını artırır, çok güçlü bir antioksidandır. Hücre yapısının bozulmasını engeller, ağır metaller, zehirli bileşikler, radyasyon ve bazı ilaçların oluşturduğu toksinlere karşı koruma sağlar. Özellikle buğday, mısır, darı, pirinç gibi tahıllarda çok bulunur. Bunun dışında ayçiçeği, mısırözü, pamuk yağlarında, ceviz, badem ve yerfıstığı gibi kuru yemişlerde ve yeşil sebzelerde bulunur. Günde 12 mg. E vitamini tüketilmelidir.

C vitamini: Turunçgiller, domates, yeşil yapraklı sebzeler, patates gibi sebze ve meyvelerde bulunan C vitamin mikroplara karşı savaşan beyaz küre sayısını artırarak bağışıklık sistemini destekler. Hücre yüzeyini kaplayan interferon üretimini artırarak virüslerin hücreye girişine engel olur. Vitamin C aynı zamanda cildimizin elastikiyetini sağlayan kollojen üretimini artırır, demirin bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır.

PİŞİRME ŞEKLİ ÖNEMLİ
Çok çabuk oksidize olduğu için besinleri pişirirken ve hazırlarken C vitamininin çoğu işe yaramaz hale gelir. Bu yüzden C vitamini ihtiva eden besinlerin hafif pişirilmesi, yenilebiliyorsa çiğ yenmesi ve hazırlarken de kesildikten kısa bir süre sonra tüketilmesi uygun olur. Bir insan günde 80 mg. C vitamini almalıdır. Günde 5-8 porsiyon sebze-meyve tüketmek vitamin ihtiyacımızı karşılayacaktır.

ENERJİ METABOLİZMASINI HIZLANDIRIYOR
Koenzim-Q10: Enerji üretiminde önemli olan bir bileşiktir. Bağışıklık sistemi hücreleri, diğer hücrelerimize göre daha hızlı bölünüp çoğalan dolayısıyla tamir ve devamlılıkları için daha çok enerjiye ihtiyaç duyan hücrelerdir. Vücudun bu ihtiyacı enerji metabolizmasını hızlandıran Koenzim-Q10 tarafından karşılanabilir.

Omega-3: Vücudun omega-3 yağ asidine ihtiyacı daha anne karnında başlar, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık boyunca bu ihtiyaç devam eder. Araştırmalar, özellikle günümüz beslenme alışkanlıklarında Omega 3’ün yetersiz alındığını, buna karşın Omega 6’yı (bitkisel yağlar) gerektiğinden fazla tükettiğimizi gösteriyor. Sağlığa fayda sağlayan ise Omega 6 ve Omega 3 yağ asitlerinin ideal bir denge ile alınmasıdır.

HAFTADA 2-3 PORSİYON BALIK TÜKETİLMELİ
Dünya Sağlık Örgütü tarafından minimum 5, maksimum 10 gr. Omega 6 yağ asitine karşılık, 1 gr. Omega 3 yağ asidi alınmasıyla bu dengenin sağlanacağı öngörülüyor. Bağışıklık sisteminde yer alan ve mikropları yok eden fagositlerin aktivitesini artırır. Hücre membranlarını enfeksiyonlara karşı korur. Yapılan birçok bilimsel çalışmada, depresyon, kalp ritm bozukluğu, spastik kolon ve romatoid artiriti bulunan hastalarda omega 3 yağ asiti eksikliği görülmüştür. Omega 3 alımını sağlayabilmek için haftada 2-3 porsiyon balık tüketilmelidir.