Ergenlik Döneminde Kimlik Oluşumu

Ergenlik, hem bedensel hem de ruhsal açıdan çocukluğun bitip erişkinliğe geçiş dönemidir.
Ruh ve beden yeniden yapılanır. Çocuklukta verilen tepki ve beklentiler yerini erişkinden beklenen olgunlukta davranışlara bırakmaktadır.

Yeniden yapılanma, fırtınalı ve kendi içinde iniş çıkışları olabilen bir süreçtir. Ergen, hormonların da etkisiyle değişen, gelişen bedenini ve dürtülerini tanımaya, toplumla zıt düşmeyecek şekilde kendini ifade etmeye çalışmaktadır. Bu dönemde hem ebeveynleri ile çatışır, hem de onların rehberliğine gereksinim duyar.

Ergenlikte psikososyal açıdan en önemli gelişme kimlik duygusunun, bütünlüğünün kazanılmasıdır. Bu, kendime ve başkalarına göre değer yargılarım, davranış kalıplarım nelerdir, nasıl bir genç olacağım, üretime nasıl katılacağım kavramlarının yerleşmesi ile sağlanır.

Kimlik duygusu üç alanda kazanılır:
1- Cinsel
2- Toplumsal
3- Mesleksel

Cinsel kimlik: Hormonların gelişimiyle bedende ortaya çıkan değişiklikler elbette sağlıklı ancak çocuk için `yeni` dir. Çocuk gelişen bedeni ve artan dürtüleriyle bas etmekte zorlanabilir. Bu surecin sağlıklı halledilebilmesi için çocuğun yaşamında kadın ve erkek ebeveyn figürlerinin sağlıklı ve sürekli olarak var olması önemlidir. Bu ebeveyn figürleri elbette ideal olarak anne ve babadır. Ancak çeşitli nedenlerle anne ve baba yoksa onların yerini tutabilecek kendinden yasça büyük figürler, öğretmen, ağabey, abla, akraba vs.. gibi kendisiyle ayni cinsiyette bir erişkinin örnek oluşturması ve rehberliği gerekebilir.

Toplumsal kimlik: İçinde yaşanılan toplumun değer yargıları, tepki ve davranış biçimleri, çocuğun doğuştan getirdiği yapısal özellikler, istekleri, beklentileri ile harmanlanarak içselleştirilir. İçselleştirme sürecinde her gencin örnek alacağı, özdeşim yapacağı büyüklere gereksinimi vardır. Bu sürecin sağlıklı tamamlanması ile genç, değer yargıları nedir, bu doğrultuda davranışları nasıl olmalıdır, kavramları yerleşir.

Mesleksel kimlik: Ergenlik döneminin en önemli sorunlarından biri meslek seçimi ve seçilen meslek doğrultusunda eğitim olanağına kavuşmasıdır. Seçilen ve uygulanan meslek kimlik oluşumunda her şey olmamakla birlikte önemli bir yapı taşıdır. Ergenin beklenti ve emellerini gerçekçi olarak değerlendirerek destek vermek gerekir.
Özdeşim yapabileceği kişilerin desteği ile bu süreçleri tamamlayan sağlıklı genç ergenlik bocalamalarını hallederek erişkinliğe adım atar.

Prof.Dr. Meral Berkem

Kategori: Prof.Dr. Meral Berkem, Yazarlar