Epilepsili çocuklarda vagal sinir pili uygulaması

Epilepsi (sara hastalığı), antiepileptik adı verilen ilaç ya da ilaçların uygun dozda, uygun şekilde ve düzenli kullanılması ile tedavi edilir.

Epilepsi tanısı almış çocuk ve erişkinlerin bir bölümünde nöbetler tıbbi tedaviye (ilaç tedavisine) dirençlidir. Bu kişilerin ancak küçük bir grubunda cerrahi tedavi seçeneği vardır, az sayıda hastada epilepsi cerrahisi ameliyatları çözüm olabilir. Vagal sinir uyaranı (vagal sinir pili), ilaç tedavisi ile nöbetleri kontrol altına alınamayan ve diğer epilepsi cerrahisi ameliyatlarına uygun olmayan küçük bir grup hastada kullanılabilen, yeni bir tedavi yöntemidir.

VAGUS SİNİRİ VE UYARICISI NEDİR?
Vagal sinir (nervus vagus), beyin ile kalp arasındaki tek bağlantıdır; beyin sapından çıkan vagus siniri beyinden gelen emirleri kalp başta olmak üzere iç organlara ileten, kalbin, iç organların otonomik çalışmasını düzenleyen bir kafa siniridir (Şekil 1). Kafa tabanından çıktıktan sonra boynun iki yanında seyrederek göğüs kafesine girer ve dallanır. Vagus sinirinin boyundaki parçasına yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla sinire aralıklı elektrik uyaranı verilmesiyle epilepsili bazı hastalarda nöbetler kısmen veya tam olarak kontrol altına alınabilir. Etki mekanizması tam olarak bilinmese de, vagus sinirine yapılan elektriksel uyarının, bu sinirin bazı iletici lifleri aracılığıyla ara merkezlere ve sonra beyin kabuğuna ulaşarak burada elektrofizyolojik değişiklik oluşturduğu ileri sürülmektedir.

Vagus pili, genel anestezi altında beyin cerrahisi uzmanı tarafından yapılan bir ameliyatla sol göğsün üst bölgesine deri altına yerleştirilir ve elektrotlar boyuna yapılan küçük bir kesi ile sinirin boyundaki kısmına (sinir çevresine) sardırılır (Şekil 2). Pilin ayarı, yani uyarı parametreleri (aralıklı elektrik uyaranının şiddeti ve sıklığı) erişkinlerde erişkin nörolojisi, çocuklarda çocuk nörolojisi uzmanı hekim tarafından yapılır. Aralıklı kontrollerle tedaviye yanıta göre ayarlar yine hekim tarafından değiştirilir. Ayrıca pil takılan kişi, nöbetin geleceğini farkederse dıştan kullanılan özel bir mıknatıs sayesinde pili uyararak nöbeti durdurabilir, ya da nöbet başlamışsa (bilinci açıksa kişi kendisi, bilinci kapalı ise yakını) aynı şekilde akım vererek nöbetin engellenmesi ya da durdurulması sağlanabilir.

VAGUS SİNİR UYARICISI KİMLERE UYGULANIR?

Epilepsi tedavisinde 1997’den bu yana kullanılmakta olan vagal sinir uyarıcısı, mucizevi bir tedavi yöntemi değildir:

Ancak tıbbi tedaviye dirençli, seçilmiş çocuk ve erişkin epilepsy hastalarında, endikasyon (uygulama gerekçeleri) varsa kullanılabilir.

Bu tedaviye karar verilmeden önce hastanın deneyimli bir ekip tarafından ayrıntılı değerlendirilmesi yapılmış olmalıdır:

Epilepsi tanısı, nedeni, tipi, nöbet ya da nöbetlerin tipi, tipleri, özellikleri, daha önce kullandığı ilaçlar (uygun ilaçların uygun dozda, yeterli sürede kullanılıp kullanılmadığı), hastanın klinik özellikleri belirlenmelidir.

Hastanın yakın izlenmesi gerekir, pilin takılması hastanın hiç ilaç kullanmayacağı ve tamamen nöbetsiz olacağı anlamına gelmez.

Yan etkiler (uyku apnesi, ses kısıklığı, öksürük vb) ve pille günlük yaşamda dikkat edilmesi gerekenler konusunda hasta ve yakınları ayrıntılı olarak bilgilendirilmeli ve izlenmelidir.

Prof.Dr. Yüksel Yılmaz

Kategori: Çocuğum, Haberler, Prof. Dr. Yüksel Yılmaz, Yazarlar