Çocukların Beslenmesinde Tenya Tehlikesi

17 Nisan 2014 Devamı

Tenya adı verilen küçük parazit canlılarla meydana gelen ve genelde sindirim sistemini tutan bir hastalıktır. Az pişmiş veya çiğ et (tenya bulunan) gıdalarla bulaşır. Sığırlardan Taenia saginata bulaşırken, domuzlardan taenia solium bulaşır. Tenyalar boğumlu parçalardan oluşmuş olup, her boğum yumurta üretebilme kapasitesine sahiptir.

Tenyalardan Korunma
Etlerin yeterli miktarda pişirilmesi tenya larvalarını parçalar, tuvaletten sonra yeterli el yıkama bulaşmayı önler, genel hijyen kurallarına uyma hastalığın yayılmasını önler.

Sığır Tenyası (Taenia saginata)
Etle alınan tenya larvaları (olgunlaşmamış tenyalar) insan barsaklarında olgun hale gelir. Boyları 4-6 metreye kadar ulaşabilir. Tenya hastalığı her hangi bir belirtiye neden olmayabilir. Tenya olduğu genelde çocuğun dışkısında hareketli veya hareketsiz beyaz, yassı, boğumlu tenyaları görünce fark edilir.

Karın üst bölgesinde ağrı, ishal, bulantı, kilo kaybı görülebilir. Bazen apendiks, safra kanalları ve pankreas kanalında tıkanıklığa neden olabilirler. Dışkıda parazitin yumurta ve boğumlarının görülmesi ile tanı konur. Tenya hastalığı, genelde tek doz ilaçların kullanılması ile tedavi edilir.

Domuz Tenyası (Taenia solium)
Uzunluğu yaklaşık olarak 5 metre civarındadır. Ülkemizde yaygın değildir. Sığır tenyasından farklı olarak beyin, kalp, göz, akciğer, cilt altı ve kaslarda kist oluşumuna neden olabilir. Domuz tenyası bulunan yetişkinler ve çocuklar dışkılama sonrası bulaşan elleri ile makattaki yumurtaları alarak yutarlar. Bu yumurtalar barsaklara ulaştığında içlerinden larvalar çıkar ve dokulara geçerek kistler oluştururlar. Larvalar beyne ulaşarak cysticercosis adı verilen sinirsel problemlere neden olabilirler. Diğer belirtiler sığır tenyasında olduğu gibidir.

Dışkıda yumurta ve larvaların görülmesi ile tanı konabilir, cilt altındaki şişliklerden yapılan biyopsi ile de tanı konulabilir. Tedavide ilaçlar kullanılır, kist oluşan durumlarda tedavi cerrahidir.

Balık Tenyası (Diphyllobothrium latum)
Bazı tatlı su balıkları ve Diphyllobothrium latum adı verilen balıklar bu tenyayı bulaştırabilirler. Genelde tuzlanmış, çiğ veya iyi pişmemiş balık eti ile bulaşır. Uzunlukları 3-10 metre uzunluğunda olabilir, parazitler barsağa tutunurlar. Karın ağrısı, karın krampları, kusma, kilo kaybı ve Vitamin B12 eksikliği ve anemi gelişebilir. Dışkıda bol miktarda bulunan yumurtaların saptanması ile tanı konur. Tedavide yine tenyayı yok eden ilaçlar kullanılır.