Çocukları Küçük Yaşta Sorumluluğa Alıştırın

Uzmanlar, çocuklara belirli sorumlulukların küçük yaştan itibaren kazandırılması gerektiğine dikkat çekti.

Oyuncaklarını onun toplaması gerektiğini, kıyafetlerini kendisinin kaldırması gerektiğini, ödevlerini kendisi yapması gerektiğini küçük yaşta öğretin ve sorumluluklarını yerine getirmediğinde çocuklarımız üzülmesin diye yapılmayanı tamamlamayın.

Çocuk yetiştirme konusunda görüş almak için gelen danışanlarımızdan edindiğim tecrübeler gösteriyor ki günümüzde çocuk yetiştirme özellikle çalışan anne babanın varlığında daha da zor hale geldiğine tanıklık ediyoruz. Büyük ebeveynler (anneanne, babaanne, dede) in desteği ile sorunlar çözülmeye çalışılmakta ya da bakıcılar tutularak geçici çözümler üretilmeye çalışılmaktadır. Bu durum bazı ailelerde sorunu çözse de kimi ailelerde sorun daha da artmaktadır. Sorunların temelinde ise anne baba yerine liderlik vasfını çok erken dönemde ele geçirmiş çocuklar yatmaktadır. Her ne kadar çocuklar ele geçirmiş diyor isek de aslında liderliği çocuğa veren kişiler ebeveynlerdir. Maalesef ki aileler kontrol tamamen ellerinden çıkınca ya da başka ailesel sorunlar ortaya çıktığında bu durumu fark ediyor. Aslında anne baba çalışırken de büyük ebeveynler ya da bakıcılar çocuklara baktığında da özgüveni tam sorumluluklarını bilen ahlaki değerleri gelişmiş çocuklar yetiştirmek mümkündür.’

Anne ve baba birbiriyle tutarlı olması gerekmektedir, biri evet derken diğeri hayır dememelidir. Ebeveynler çocukları ile pazarlık yapmamalıdır. Örneğin; Bugün evde uslu durursan seni lunaparka götürürüm gibi cümleler kurmayın. Bu cümle iki yönüyle hatalıdır; burada çocuk uslu durmaya dair somut göstergelere ihtiyaç duymaktadır ve ‘uslu durmak’ çocuklar için zaten olması gereken olağan bir eylemdir. Aslında istemediğimiz şekilde çocuğa alt mesajlar aracılığı ile ‘uslu durmak’ olarak algıladığı davranışları istediği bir eylemi yapabilmenin ön koşulu gibi algılamasını ve bu durumu basamak olarak kullanmasını öğretiyoruz. Kararlarınızda, istikrarlı olun ve kararlarınızı sadece çocuğun isteklerine göre şekillendirmeyin. Çocuğunuza sizden olumsuz yanıt geldiğinde diğer ebeveyne ya da diğer aile büyüklerine gitse de kararınızda (istisnai durumlar dışında) hiçbir değişiklik olmayacağını gösterin.

Evde ya da dışarıda sürekli çocuklarımıza yapması gerekenleri söylemeyin. Dişini fırçala, kalın giyin, ayakkabının bağcıklarını düzgün bağla, tabağındaki yemeği bitir denmemeli, çocuklarınızın düşünmesine imkan verilmeli ve bunları yapması gerektiğini kendisinin düşünmesini sağlamalıyız. Çocuklar başarı ve başarısızlık ikilemine sokulmamalı, onu sürekli başarı ve başarısızlık ikilemine sokarak sonuç odaklı olmayınız. Böylece ona süreç deneyiminin önemini öğretmemiş olur, sonuca takılıp kalmasını ya da kendisini suçlamasını öğretebilirsiniz.

Çocuklara belirli sorumlulukların küçük yaşta verilmesi gerekir,  oyuncaklarını onun toplaması gerektiğini, kıyafetlerini kendisinin kaldırması gerektiğini, ödevlerini kendisinin yapması gerektiğini küçük yaşta öğretin ve sorumluluklarını yerine getirmediğinde ona sürekli ‘hadi canım, no’lur…’, ‘hadi hadi ama oğlum’kızım…’ diye seslenmeyin ve çocuklarımız üzülmesin diye yapılmayanı tamamlamayın. Özetle ‘hadici ebeveynler’ yerine ‘lider ebeveynler’ olmayı seçelim. Liderlik otoriter olmak değil yol/yön göstermek demektir. Güvenli liderlerin çocukları da kendilerini ve evreni güvenli algılarlar ve ileride yaşayacakları krizlere karşı yeterli kişisel kaynaklara sahip olurlar.

Kategori: Çocuk Psikolojisi, Genel, Haberler, Oyun&Oyuncak