Çocuklarda Obezite Nedenleri

Şişmanlığın oluşmasında beyindeki tokluk ve açlık sinyallerini alan merkezler, iştah merkezi önemli rol oynamaktadır. Beyinde çeşitli maddeler (peptidler; kolesistokinin, ürokortin ve nöropeptid Y-NPY-) besin alımını etkiler. Kolesistokinin ve ürokortin besin alımını azaltırken, NPY ise besin alımını artırır. Obezitede beynin çeşitli bölgelerinde NPY’nin arttığı gösterilmiştir. İnsülin vücut şekerinin düzenlenmesini sağlar, obez çocuklarda kanda insülinin fazla olmasına rağmen, glukoz düzeylerinin normal olması insülin direncinin varlığını gösterir. Önlem alınamadığı durumda insülin direnci nedeniyle glukoz toleransı bozulup hiperglisemi (kanda glikozun arttığı durum) gelişebilir. Vücut ağırlığının artması ile birlikte insülinde de belirgin artış olur. Yağ hücre kütlesinin büyümesi ve insülin gereksiniminin artmasına karşın reseptör sayısının azalması insülin direncine yol açmaktadır.

Beslenme alışkanlığı olarak yüksek kalorili yiyeceklerle beslenen çocuklarda obezite daha kolay gelişmektedir. Çocukluk çağı şişmanlığında ailenin beslenme biçimi ve hareket azlığı gibi çevresel etmenler önemlidir. Uzun süre televizyon izlemek, televizyon izlerken yüksek kalorili yiyeceklerin tüketilmesi de obezite gelişmesinde önemli etki yapar. Obezite sıklığının 4 saatten daha fazla televizyon izleyen çocuklarda, 1 saatten daha az televizyon izleyen çocuklardan önemli derecede fazla görüldüğü saptanmıştır. Anne-baba çocuk arasındaki olumsuz ilişkiler çocuğun ruhsal yapısını etkileyip aşırı yemeye neden olabilmektedir.

Obezite ve genetik etmenler üzerinde yapılan araştırmalarda her iki ebeveyn obez ise çocuğun obez olma şansının çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Son yıllar içerisinde obezite sıklığındaki artışın asıl önemli nedeninin endüstriyel gelişme ile birlikte, fiziksel güce dayalı yaşam tarzından inaktiviteye dayalı yaşam tarzına geçiş ve yoğun kalori içeren besinlerin tüketilmesi olduğu bildirilmektedir.

Obez çocuklarda erken menarş, hiperlipidemi, artmış kalp hızı, hepatik steatoz, akantozis nigrikans ile bozulmuş glikoz metabolizması, uyku apnesi, psödotümör serebri, polikistik over hastalığı, kolelitiyazis ve hipertansiyon gibi birçok komplikasyon görülebilmektedir. Obez çocuk ve adolesanlar ayrıca ortopedik sorunlar ve benlik saygısı yönünden değerlendirilmelidir. Çocukluk çağında obeziteye yol açan risk etmenlerine karşı alınacak tedbirler ile obezitenin önlenmesi hem bu komplikasyonlardan koruyacak hem de ileride sağlıklı birer erişkin olmalarını sağlayacaktır.

Kategori: Beslenme, Çocuğum, Genel, Haberler