Çocuklarda Baş Ağrısı

Çocuklarda baş ağrısının genel olarak görülme sıklığı yaşla birlikte artar. Yaş gruplarına göre sıklığı ise 6-15 yaş grubunda %40, 15 yaş sonrasında ise %75 oranındadır.

Baş ağrısının ortaya çıkış şekli ve tekrarlama özellikleri göz önüne alındığında oluşumunun bir çok farklı faktörden kaynaklandığı görülür. Hastanın daha önce hiçbir şikayeti yokken ağrı aniden ortaya çıkıyor, şiddetli baş ağrısında ateş de görülüyorsa, bunun sistemik bir enfeksiyon olması ihtimali vardır. Menenjit gibi ciddi bir enfeksiyon hastalığı, böyle bir problemin nedeni olarak karşımıza çıkabilir. Hipertansiyon, epileptik bir nöbet sonrası beyin damarlarında ani tıkanmalar, sinüzit, diş enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları ve göze ait sorunlar diğer nedenler olarak sıralanabilir. Obezite, anemi (kansızlık), fazla dozda alınan vitaminler (özellikle a vitamini) ve kortizon tedavisi de baş ağrısı nedeni olabilir.

Bazen yalnızca “analjezik”in sık kullanılması, yani çok sık ağrı kesici kullanma alışkanlığı kronik baş ağrısına yol açabilir ya da var olan migreni şiddetlendirebilir. Ağrı, belirli aralıklarla tekrarlıyorsa yani ağrılı ve ağrısız dönemler birbirini izliyorsa, özellikle çocukluk çağı migrenini düşünmek gerekir.

Migren 7 yaşın altında %2-5, 7-15 yaş arasında ise %5-8 oranında görülür. Ergenlik sonrası dönemdeki kızlarda migren 2 kat daha fazladır. “Ebeveynlerde migren tanısı varsa çocuklarında görülme sıklığı %40-70 arasında değişir.”

Kaygılar, hormonal değişiklikler, kafa travması, açlık, kızlarda menstürasyon (adet kanamaları) ve bazı çevresel faktörlerle migren veya diğer baş ağrıları tetiklenebilir. Nadir olarak da aşırı yorulma ve aşırı ses, aşırı ışık, migrende tetikleyici faktör olarak rol oynayabilir.

Baş ağrılarında nadirde olsa önemli bir neden saptanabilir. Beyin tümörü veya beyin damar genişlemeleri olarak ifade edilen anevrizmalar bunların başında gelir.

Çocukluk baş ağrılarında yakınmanın şiddeti ve sıklığı zaman içinde artıyorsa; Kafa içinde yer kaplayan tümörler, hidrosefali gibi nedenler düşünülmelidir. Tümörün hacmi arttıkça, çevresindeki dokulara yaptığı baskı ile kafa içindeki basıncı artırmakta ve baş ağrısına neden olmaktadır. Beyin tümörleri baş ağrısı olan çocukların %1 inden azında görülür.

Çocuklarda Baş Ağrısı

Çocuklarda “gerilim”e bağlı baş ağrıları oluşabilir. Bu tanım hem emosyonel hem de kafa, boyun ve çene kaslarındaki gerilimi tanımlamak için kullanılır. Bu tip baş ağrıları, ataklar halinde gelebildiği gibi yılda en az 6 ayı aşan sürede (kronik tip) görülebilir. Ağrı genellikle başın iki yan tarafında veya tüm başı saran sıkıştırıcı özellikte görülür. Baş ağrısı, devamlı şikâyet nedeni olmakla birlikte artabilir veya azalabilir. oyun oynarken, yemek yerken ya da istirahat ederken baş ağrısı görülmez. Gerilim tipi baş ağrılarında bazen kaygı, depresyon ve davranış değişiklikleri de gözlenebilir. Araştırıldığında bu sorunun temelinde aile ve/veya okulla ilgili sorunlar olduğu saptanmıştır. postür bozuklukları, göz bozuklukları gibi “bedensel gerilime” neden olan problemler, çocuklarda gerilim tipi baş ağrılarına sebep olabilmektedir.

Çocuklarda görülen gerilim tipi baş ağrıları, bazen açlık gibi basit nedenlerle oluşabilmektedir. Uzun bir gece uykusundan sonra kahvaltı edilmeden okula gidilmesi veya öğün atlanması buna neden olabilir.

Çocukta çok şiddetle başlayan ağrı varsa, nörolojik muayenesinde normal dışı bulgular saptandıysa çok dikkatli olunmalıdır. Ayrıntılı tetkik gerekir.

Biz, enfeksiyonlar sırasında baş ağrılarını ve gerilim tipi ağrılarını sıklıkla görüyoruz. Bu nedenle de baş ağrısını başlatan uyaranları belirlemek ve ortadan kaldırmak ilk adımdır. Örneğin dondurma gibi soğuk yiyecekleri takiben baş ağrılarının ortaya çıkabildiğini bilmek gerekir. Bunu anne-baba gözlemleyebilir. gereksiz şekilde ağrı kesici kullanım alışkanlığının olması baş ağrısını başlatabilir ve arttırabilir. Gene anne-babalar her ağrı atağında ilaç kullanımının gerekli olmadığını bilmeliler.

Ağrı atakları hafif ve seyrekse belirtilen tedbirlerin alınmasıyla önemli ölçüde sonuç alınabilir. Ağrı kesiciler doktor tarafından belirlenecek şekilde ve miktarda kullanılabilir.

Ağrı migren tipi ise, çocuğun okula devamını engelliyor veya günlük aktivitelerini olumsuz etkiliyorsa başka ilaç tedavi seçeneklerini kullanıyoruz. Ancak anne-babanın çocuğu hakkındaki doğru ve dikkatli gözlemlerinin doktorun teşhis ve tedavi planını son derece olumlu etkileyeceği unutulmamalıdır.

Kategori: Prof.Dr.Serap Uysal, Yazarlar