Çocuklarda Aşırı Terleme Sorununun Nedenleri ve Tedavisi

Ter bezleri doğuştan deride mevcut olan ve çok önemli görevleri olan salgı bezleridir.

Ter salgısının görevleri nelerdir?

1. Vücut ısısının ayarlanması. Ter salgısı deriden buharlaşırken soğutucu etki yapar ve vücut ısısını uygun derecede tutmaya yardımcı olur. Özellikle bebek ve küçük çocuklarda terleme olmadığı takdirde ateş yükselir ve “havale” adı verilen kasılmalarla nöbet geçirebilir. Bu çok tehlikeli bir durumdur, beyin hasarına hatta ölüme dahi neden olabilir. Hemen hastaneye başvurmak gerekir.
2. Zararlı maddelerin deriden atılması: Ter salgısı ile vücuttan atılması gereken birçok zararlı madde ( üre gibi) uzaklaştırılır ve böbrek fonksiyonlarına yardımcı olur.
3. Ter salgısı buharlaşarak kuruduğu zaman deri yüzeyinde mikroplara karşı koruyucu bir kimyasal örtü ( Asit pH ) bırakır.
Bu nedenle terleme vücut için gerekli bir olaydır.
Ancak aşırı terleme deride tahrişlere ve bazı deri hastalıklarının oluşmasının yanı sıra sosyal problemlere de yol açarak yaşam kalitesini bozabilir. Örneğin okulda yazı yazarken defterde ter lekesi olması, ayakkabı içinde terli ayağın kayarak dengeyi bozması, tokalaşma esnasında eldeki ıslaklığın yarattığı sıkılganlık, giysilerin kol altında lekeler oluşması gibi sorunlar yaratabilir.

Neden fazla terleriz?

1. Bebeklerde deri yüzeyine düşen ter bezi sayısı daha fazla olduğu için büyüklere göre daha fazla terleme olur. Bebekler meme emerken, beslenirken ve ağladıkları zaman daha fazla terlerler. Özellikle alın ve saçlı deride ter bezi yoğunluğu daha çok olduğu için bu bölgelerde ter salgısı damlacıklar olarak görülebilir.
2. Ortamın ısısının artması veya enfeksiyonlarda vücut ısısının artması, ateş yükselmesi sonucu bu ısıyı düşürmek için genel ter salgısı artar. Bu herkeste ve her yaşta olan fizyolojik bir durumdur.
3. Bazı hastalıklar aşırı terlemeye neden olabilir: Diabet, tiroid hastalıkları, bazı hormon bozuklukları ve bazı sinir sistemi hastalıkları aşırı terleme nedeni olabilir.
4. Bazı ilaçlar da aşırı terleme yapabilir. İnsülin, ateş düşürücü ilaçlar .
5. El-ayak- koltukaltı terlemeleri: Çocuklarda daha nadir görülür daha çok ergenlik çağında başlar. Bu tip terleme stresle ortaya çıkar, kalıtımsal yatkınlığın rolü de vardır. El-ayak- koltuk altı terlemeleri sıcakla ilişkili değildir.

Aşırı terlemenin neden olduğu hastalıklar nelerdir?

1. İsilik: Bebeklerde daha sık olmakla beraber her yaşta görülebilir. Sıcak ve nemli ortamda ter bezi kanallarının tıkanarak terin deri içinde birikmesiyle oluşan bir hastalıktır. Derinin kapalı ve kıvrım bölgelerinde topluiğne başı büyüklüğünde içi şeffaf, ter dolu minik kabarcıklar olarak görülürler. Bu kabarcıkarın içindeki sıvı zamanla beyaz, iltihaplı gibi görülebilir veya kırmız kabartılar şeklinde de olabilir. İsilik bazen yanlışlıkla alerjik döküntü veya enfeksiyon zannedilerek gereksiz tedaviler uygulanabilir. Tedavi için serin ve havadar ortam, ılık banyo yeterlidir.
2. Enfeksiyonlar: Aşırı terlemenin yarattığı nemlilik mikropların üremesine uygun bir ortam hazırlar. Bu ortamda bakteri ve mantarlar kolayca üreyebilir. Bebeklerde pişik oluşumunda terlemenin önemli rolü vardır. Kapalı bez bölgesinde kırmızı sulantılı yaralar veya etrafa doğru yayılan kaşıntılı kırmızı, üzeri pullanan belirtilerle mantar enfeksiyonları da oluşabilir.
3. Terleme ile şiddetlenen alerjik hastalıklar: Çocuklarda sık görülen atopik dermatit isimli alerjik cilt hastalığı terleme ile artar. Koltuk altı, dirseklerin iç yüzü ve diz arkalarında bazen de vücutta yaygın kaşıntılı kabartılar ve kaşıntı sonucu mikrop kapması ile sulantılı, kabuklu yaralar oluşabilir.

Aşırı terleme nasıl tedavi edilir?

1. Yaygın terlemelerde mutlaka altta yatan bir hastalık olup olmadığı araştırılmalı, kan şekeri, tiroid testleri, enfeksiyon ve ateş nedenleri araştırılmalıdır. İlaç kullanımı varsa bunların terleme ile ilgisi doktora danışılmalıdır.
2. El-ayak ve koltuk altı terlemelerinde doktor tavsiyesi ile kullanılacak bazı ilaçlar ve tedavi yöntemleri vardır. Ayrıca psikoterapinin de tedaviye katkısı vardır.
3. Erişkinlerde daha etkili tedavi yöntemleri vardır. Bunlar Botoks enjeksiyonu ve cerrahi tedavilerdir.

Prof.Dr. Ümit Ukşal

Kategori: Çocuğum, Prof.Dr. Ümit Ukşal, Yazarlar