Çocuklara Neden Aspirin Verilmez?

02 Mayıs 2016 Devamı

Çocuklara aspirin verilmemesi gerektiğini mutlaka duymuşsunuzdur… Bunun nedeninin ise Reye Sendromu (RS) adı verilen bir durumla bağlantılı olduğu da belki aklınızda kalmıştır. Ancak bunlar haricinde, Reye Sendromunun ne olduğu ya da aspirinin bununla ne gibi bir bağlantısının olduğu hakkında herhangi bir fikriniz var mı?

Esasen RS ve nedenleri hakkında çok az bilgi mevcuttur. RS nadir görülür ve bulaşıcı değildir. Genellikle çocuklar viral hastalıklarla mücadele ederken ortaya çıkar. Herhangi bir zamanda görülebilse de, çoğunlukla nezle, grip ve suçiçeği salgınlarının arttığı Ocak, Şubat ve Mart aylarında görülür.

RS çoğunlukla 4-16 yaş arasındaki çocukları ve çok nadiren yetişkinleri vurur. Bebeklerde de RS gelişebilir.

Reye Sendromunun belirtileri
RS’nin ilk belirtisi çocuğun grip ya da suçiçeği gibi bir virüsü almasından üç ile yedi gün sonra başlayan kusmadır. Genellikle sonraki sekiz ile on iki saat içerisinde kusma ağırlaşır. Çocuğun enerjisi çok azalır ve sürekli uykulu bir haldedir.

İkinci aşamada çocukta saldırganlık, huysuzluk gibi davranış bozuklukları ve sersemlik görülebilir ve nerede olduğunu bilemeyebilir. Nöbetler ve hatta koma gelişebilir. Genellikle ateş yoktur. Bebeklerde kusma yerine ishal gibi daha farklı belirtiler görülebilir.

RS’nin ikinci aşamadan önce yakalanması halinde çocuğu iyileşme şansı yüksektir. Ancak ikinci aşamaya gelinmesi durumunda koma ve ölüm söz konusu olabilmektedir.

RS’nin bu kadar ağır bir durum olmasının nedeni nedir?
RS’de karaciğerde ve diğer organlarda yağ birikir ve beyinde baskı oluşur. Karaciğer ve beyin üzerinde etkili olan sendrom, hızlı bir şekilde karaciğeri tutarak, karaciğer yetmezliğine yol açar. Vücuttan zararlı maddelerin atılmasını sağlayan karaciğer görevini yapamadığı için de bu zararlı maddeler beyin dokusunda tahribatlara yol açarak, hastada şuur bulanıklığı, koma ve bunun sonraki aşamasında da yüzde 40 oranında ölümle sonuçlanır. RS’nin başka hastalıklarla karıştırılma olasılığının yüksek olması da tedavi açısından çok değerli zamanları kaybedilmesine yol açabilir.

RS’nin aspirin ile bağlantısı nedir?
Epidemiyolojik çalışmalar RS ve grip, suçiçeği, nezle gibi hastalıkların tedavisinde aspirin kullanımı arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Bu nedenle uzmanlar anne-babaları 19 yaşından küçük çocuklara aspirin veya aspirin içeren yan ürünler vermemeleri konusunda uyarmaktadırlar.

Aspirin alınmadığı halde RS gelişmesi mümkün olsa da, aspirini çocuklardan uzak tutmak bu hastalıktan korunmanın en önemli yollarından biridir.

Tedavisi nasıl yapılır?

RS tedavisinin mutlaka yoğun bakım ünitelerinde yapılması gerekir. Hastaların ağız yoluyla beslenmesi sakıncalı olduğu için damar yoluyla verilen sıvılarla beslenirler, beyin ve kan basıncı ile sıvı ve elektrolit düzeylerinin de sürekli olarak izlenir, solunum yetersizliği olan hastalara solunum aletleri ile yapay solunum yaptırılır ve beyin ödemine karşı kortizon verilir.

Beyin ödeminin düzeyine bağlı olarak beyin hasarı veya ölüm meydana gelebilir. RS’nin erken aşamasında saptanması durumunda tedavi şansı komaya girmiş bir hastaya kıyasla çok daha yüksektir. Bu nedenle ailelerin RS’nin erken belirtileri konusunda çok dikkatli olmaları ve hızlı hareket etmeleri büyük önem taşır.