Çocuklar Neden Yalan Söyler?

Yalan söyleme davranışı diğer pek çok iyi ya da kötü alışkanlıklar gibi çocuklukta edinilir. Çocukların yalan söylemeleri somut işlemler yapabildikleri yedi yaşlarına kadar devam edebilir ve bu tür yalanlar daha çok hikâye uydurma biçiminde olduğundan böylesi bir yalan davranışı çocukların hayal dünyalarını geliştirmekte olmalarıyla ilgilidir ve bu anlamda gerçek yalanlardan farklıdır. Ancak, çocuğun sosyalleşmeye başladığı yıllarda yalanlar da söylenmeye başlamışsa bu durum üzerinde titizlikle durulması gereken bir sorunun varlığına işaret eder.

Çocuk yetiştirme sırasında uygulanan sıkı disiplin, çocukların kendi istekleri ile büyüklerin beklentileri arasında çatışma yaşamalarına ve bu durumda yalan söylemeyi tercih etmelerine yol açabilir. Diğer yandan; eleştirilmekten, ceza almaktan ve sevilmemekten korkma da çocuğu yalan söyleme davranışına itebilir. Bazen de büyüklerin zor durumda kaldıklarında yalan söylemelerine şahit olan çocuk, bu davranışı görerek ve modelleyerek öğrenir. Çocuklara iyi örnek olmak, verilen sözleri mutlaka yerine getirmek ve bu anlamda yerine getirilemeyecek şeyler için söz vermemek gerekir.

Yaşam süresince karşılaştığımız bazı zorlanmalı durumlar bizi yalan söylemeye zorlayabilir. Pek tabii ki yalan söylemeyi haklı gösterecek gerekçeler her zaman bulunabilir. Önemli olan yalanı bu gerekçelere dayanarak söylemek değil, bu gerekçelere rağmen söylememektir. Ancak yalan söylemek durumunda kalındığında da çocuğa bu durumu hissettirmemek önemlidir.

Yalan; bazen ebeveynlerle inatlaşma nedeniyle de söylenebilir. Yalan söylemeyi engellemek için büyüklerin çocuğu anlamaları, dinlemeleri ve onların makul olan ihtiyaçlarını, isteklerini zamanında karşılamaları gerekir.

Çocukların korku duymaları nedeniyle ailelerinden bazı durumları gizleyebilecekleri düşünülerek çocukla yakın ilişki ve iletişim içinde olmak, çocuğun ihtiyaç duyduğu her durumda sabırla dinlemek ve bu sırada çocuğun söylediklerini ve davranışlarını eleştirmemek, yalnızca yalan davranışının önlenmesinde değil, sağlıklı çocuk yetiştirilmesinde de yapılması gerekenlerdir.

Ayrıca, çocuğu diğerleriyle kıyaslamamak ve kendisine güvenildiğini göstermek, ufak tefek yalanlarını hoş görmek, daha doğrusu görmezden gelmek, söz ve davranışlarla da kendisine iyi örnek olmak şarttır.

Önemli olan çocuğun iyi ahlaklı olarak yetiştirilmesi ve yalan söylemenin yanlışlığı konusunda emin olmasının sağlanmasıdır. Sonrasında çocuk bu özelliğini, yani doğruyu söyleme ya da yalan söylememe özelliğini, olabildiğince korumayı sürdürecek ve en azından yalan söylemek ya da söylememek arasında yapacağı tercihte bilinçli davranacaktır.

Kategori: Çocuk Psikolojisi, Genel, Haberler