Çocuğunuzu Etiketlemek Onu Engellemektir

Ona sürekli kim olduğunu söylerseniz, sonunda gerçekten söylediğiniz kişi olur… Dolayısıyla çocuğunuzu nasıl tanımladığınıza dikkat etmelisiniz…

Aile fertlerinin birbiri hakkında söylediklerine dikkat edin. Kullanılan lakaplar, birbiri hakkında anlatılan öyküler ve yapılan esprilere dikkat edin. Bunlar aile fertlerine belli rollerin biçildiğini ve bunlara uygun lakaplar takıldığını gösteren işaretlerdir:

“Oğlum ailenin en zekisi ama maalesef biraz tembeldir”, “en küçük çocuğum tam bir ürkek tavşan, neredeyse her şeyden korkar”, “kızım çok süslüdür, güzelliğinden başka bir şey düşünmez”…

Etiketlemek engellemektir!
Çocuğunuz diğer çocuklara kıyasla daha korkak olsa bile, onu korkak olarak etiketlemeniz sadece durumun daha da kötüleşmesine neden olur. Olumlu ya da olumsuz tüm lakaplar çocuğun benlik algısının bir parçası haline gelir. Lakaplar genellikle belli bir gerçeklik payına dayalı olarak ortaya çıksa da, kısa sürede kendi başına bir güç haline gelir. “Sakar” bir çocuk hassas bir şeyi eline alacağı zaman daha fazla endişe duyar ve bu sinir bozukluğu ile eline aldığı şeyi gerçekten de düşürür! Böylece de sakarlığını kanıtlayan yeni bir delil daha meydana getirmiş olur!

İyi lakaplar, kötü lakaplar ve çift lakaplar
Ebeveynler genellikle çocuklarına onları birbiri ile kıyaslayan lakaplar takarlar. Örneğin ilk çocuk “sinirli ve utangaç”, kardeşleri ise “daha dışa dönük ve sosyal”dir. Bazı lakaplar çocuğu ailedeki bir başka kişiyle ilişkilendirir: “Tıpkı baban gibisin”. Bazı lakaplar ise şefkat ve sevgiyle kullanılır ancak bunlar da diğerleri ile eşit derecede güçlü mesajlar verirler: “Ay benim safım”, “benim kızım dağlar devirir”, “gözükara oğlum”.

İyi lakaplar da zararlı olabilir
Olumsuz lakaplar gibi olumlu lakapların da zararlı olma olasılığı vardır. Aile içinde sürekli “sorumlu çocuk” olarak etiketlenen bir çocuk her zaman en iyi davranışları sergilemek zorunda olduğunu düşünebilir. Bazen bir kaçamak yapmak ve “sorumsuz” olmak istese de etiketi onu dizginler. Ayrıca sadece sorumlu bir çocuk olursa anne-babasının kendisini seveceğine inanarak, “gerçek çocuğu” görürlerse artık kendisini sevmeyeceklerini düşünebilir.

Karışık mesajlar
Lakaplar anne-babaların bir ihtiyacını karşılıyor da olabilir. Örneğin bazen görünürde olumsuz bir lakap aslında karmaşık mesajların verilmesine aracılık edebilir. Örneğin aslında “gözükara” çocuğun anne-babası çocuklarının enerjisi ve pervasız ataklığından için için gurur duyuyor olabilirler. “Korkak” bir çocuk ise sürekli anne-babasından yardım bekler ve bu durum güçlü koruma duyguları uyandırır. Çocuklarının güven ve teşvik bulmak için kendilerine başvurması anne-babanın hoşuna gidiyor olabilir. Böyle bir durumda ise çocuk kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenmekte zorlanır.

Kategori: Çocuk Psikolojisi, Genel, Haberler