Ailede ve Okulda Çocuklara Otoriteli Olalım Derken Baskı mı Yapıyoruz?

Dr.Özgür Bolat anlatıyor… 

Bir aile var çok katı kurallar var otoriteli, diğer aile de esnek bu şu demek, çocuğun kuralları yok ve çocuk anne babasına istediğini yaptırtabiliyor. Eğer annesi hayır derse babasını kullanıyor, babası hayır derse annesini kullanıyor. Kurallar belli olmadığı için bazen aynı şeye evet deniliyor, bazen hayır deneniyor ve çocuk bilemiyor. Bilemedikleri içinde çocuklar dürtüsel oldukları için anne babalarını ikna etmeye başlıyorlar.

Bu tür çocuklar nasıl duygularla büyüyor? Çocuğun anne babasından bir beklentisi var. Gerçek hayatta nereye kadar tehlikeli nereye kadar tehlikeli değil bana söyle diyor. Ama sınırlar ve kurallar olmadığı zaman çocuk nereye kadar tehlikeli nereye kadar değil bilemiyor ve anne babasına olan güveni azalıyor.

Çocuğa kendi kararlarının özgürlüğünü vereyim derken, sınırları kaldırayım derken çocuk anne babası tarafından aldatılmış yarı yolda bırakılmış hissediyor.

Bunun başarı ile ilişkisi nedir biliyor musunuz?
Size bir hikaye anlatayım. İngiltere’ye bir konferans için gitmiştim. Yemekte yanıma Kosova’lı bir kadın oturdu, sohbet ediyoruz. Kendisi Kosova Savaşı’ndan kurtulmuş. Anlatmasını istediim, 5-6 aile sığınağa girmişler, erzakları toplayıp orada yaşamışlar. Nasıl bir hayattı diye sordum? Sürekli yemek yediklerini söyledi. Neden? Diye sordum. “düşünsene bir portakal var birazdan ölebilirsin ve o portakalı bir daha yiyemezsin. Son defa onun tadına varmak için portakal, armut sürekli yiyorduk” dedi. Bu nedemek biliyor musunuz? Eğer gelecek belirgin değilse yani kurallar yoksa ailede o zaman çocuk her işi hemen yapmak ister. Bu durumda otokontrol gelişmez ve otokontrol gelişmeyen bir çocuğunda gelişmesini bekleyemeyiz.

Bir tarafta esnek bir tarafta otoriteli aile dedik, peki ne yapmalı?
Anne baba ailenin prensiplerine karar verdikten sonra, mesela bizim ailemiz çevreye duyarlıdır., bizim ailemiz yalan söylemez, bizim ailemiz geç kalmaz vb. kurallar asla değişmeyecek. Bu sınırlar içerisinde de çocuğa özgürlük vermek, çocuğa o belirlenen sınırlar içerisinde ne yapmak istediğini sormak ve onunla karar vermek.

Ben okullarda anket yapıyorum ve çocuklara şunu soruyoruz; Neden ödev yapıyorsun?
1. Sırada öğretmen kızar çıkıyor.
2. Azar işitirim.
3. Annem babam kızar.

2. sırada da bu benim görevim çıkıyor . 3. Sırada şu var ben ödev yapıyorum çünkü bunu seviyorum. En az bu çıkıyor %10-15 geçmiyor. Çocuklar içten gelen motivasyon ile okula gitmiyorlar, içten gelen motivasyon ile öğrenmiyorlar. Neden öğrenmiyorlar? Çünkü ezbere dayalı bir sistem var, keşfetmiyorlar veçocuk hiçbir zaman okulda kendi kararlarını veremiyor.

Anne baba okulu seçiyor, öğretmen etkinlikleri seçiyor, arkadaşları herşeyi seçilmiş çocuğun bu sistem içerisinde kontrol edilmiş hissediyor. Bir kişiye zorla bişi yaptırırsanız o bilinç altında şunu der; “bu iş iyi bir şey olsaydı, beni zorlamak zorunda kalmazlardı. Demekki beni zorluyorlarsa bu iş kötüdür”. Bilinç altında bunu der ve ona ilgi göstermez. Çocukların okula ilgi göstermemesinin en büyük sorunu budur.

O zaman otoriter aile sıkıntıldıır. Esnek aile sıkıntılıdır. Kurallar, prensipler, sınırlar belirli ve sınırlar içerisinde çocuğa verilen seçme özgürlükleri o zaman işte hem başarılı, hem mutlu, hem de özgüveni yüksek çocuklar yetiştirebiliriz.

Çocuklarda Özgüven hakkında tüm merak ettiklerinizi buradan öğrenebilirsiniz…

Kategori: Soru-Cevap