Çocuklarda Şişmanlık ve Önlenmesi 2. Bölüm

21 Mart 2012 Devamı

Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Bereket

GEREĞİNDEN FAZLA BESLENME + AZ HAREKET ETME = ŞİŞMANLIK

Günlük yaşamda gereğinden fazla kalori almamıza yol açan etkenler;

Vücudun sıvı ihtiyacının su yerine şeker ve kalori içeren sıvılarla karşılanması (kola, meyve suyu, buzluçay, ice-tea, gazoz) içilmesi
Tok tutan, yavaş sindirilen ve barsak hareketlerini kolaylaştıran lifli gıdaların (baklagiller, sebze, meyveler) yetersiz tüketilmesi, hızlı pişirilmiş hazır (fast-food) besinleri yeme
Bol şekerli ve yağlı (fazla enerjili) yiyecekleri aşırı tüketme (dondurma, çikolata, cips, patates kızartması, gofret, şekerleme vb)
Hazır yiyecek (Fast-food) tarzı beslenmenin artması (pizza, hamburger, ekmek arası)
Düzenli öğünler yerine yağ ve karbonhidrat oranı yüksek gıdalar ile abur-cubur beslenme
Öğün atlayıp diğer öğünde aşırı miktarda yemek yeme.
TV’de yüksek kalori içeren yiyecek ve gazlı içecek tüketimini özendiren reklamların yoğun biçimde gösterilmesi

Günlük yaşamda harcanan kaloriyi azaltan etkenler;

Okula servisle gidip-gelme
Merdiven yerine asansör-yürüyen merdiven kullanımı
Dışarıda oyun yerine evde TV ve bilgisayar başında zaman geçirme bu sırada gereksiz yiyecek tüketimi (patlamış mısır, cips,gofret vs)
Sürekli sınavlar için çalışan çocukların oyun ve aktiviteye zaman ayıramaması, yüklü ev ödevleri ve dersaneler nedeniyle spor etkinliklerine zaman ayıramaması, ders çalışırken stres nedeniyle gıda tüketiminin artması
Beden eğitimi derslerinin (birçok okulda alan, olanak ve saat olarak) yetersizliği
Kentlerde yeşil alan ve oyun alanlarının (basketbol, voleybol vs) eksikliği
Şehir güvenliğine ve trafik için duyulan endişe nedeniyle çocukların evde daha uzun süre kalmaları

Psikososyal etkenler;

Kentsel yaşam, çalışan anne-baba
Aile içi stresler
Tek çocuk olmak
Parçalanmış aile (Ebeveynlerin zararlı yiyeceği kısıtlamada duygusal zaafı)
Bireylerin teşviki

Şişmanlık sağlık üzerindeki asıl olumsuz etkilerini (yüksek kan basıncı, kolesterol yüksekliği, Kalp ve şeker hastalığı, safra kesesi hastalıkları, inme, kanser) erişkin yaşamda gösterir. Çocukluk ve ergenlik çağında da şişmanlığın derecesine bağlı olarak aşağıdaki sorunlar görülmektedir;